Ośrodki badania opinii w Polsce

W Polsce działa kilka ośrodków zajmujących się badaniem opinii społecznej. 

Jednym z najstarszych jest Centrum Badania Opinii Społecznej założone w 1982 roku. Centrum przeprowadza badania ilościowe i jakościowe obejmujące różne kwestie istotne dla polskiego społeczeństwa. Zajmuje się także badaniami komercyjnymi dla firm prywatnych.

Kolejną agencją badawczą jest TNS Polska powstała w wyniku połączenia TNS Pentor i TNS OBOP. Prowadzi badania w dziedzinie marketingu i doradztwa, które dotyczą między innymi pozyskiwania nowych klientów i rynków czy wprowadzania na istniejące już rynki nowych produktów i usług.

Podobne badania dotyczące opinii społecznej i rynku przeprowadza również Instytut Badań Rynkowych i Społecznych Homo Homini, prowadząc badania ilościowe i jakościowe z zastosowaniem takich metod jak wywiad osobisty, sondaż, ankieta audytoryjna, testy, wywiady telefoniczne, kwestionariusze internetowe, wywiady swobodne, testy konsumenckie, eksperymenty itd.

W Polsce działają też międzynarodowe firmy badawcze (takie jak GFK), a także specjalizujące się w badaniu Internetu (Gemius). Ostatnia z tych firm oferuje wszechstronne badania dotyczące zachowań internautów podczas ich działalności w sieci - takie jak badania oglądalności witryn i aplikacji internetowych, badanie efektywności kampanii reklamowych, badanie określające szczegółowy profil użytkowników danej witryny a także pozostałe badania ankietowe i rynkowe realizowane za pomocą Internetu.

Szczypta statystyki: Sukces, a co to jest właściwie?

Chociaż często mamy poczucie, że doskonale wiemy, czym jest dla nas sukces, to jest to tylko pozornie prosta sprawa. To, co ustawiamy najwyżej w hierarchii naszych priorytetów zależy od wielu czynników, na przykład takich jak osobowość, doświadczenia czy nasza aktualna sytuacja. W pojedynczych, codziennych sprawach łatwiej określać nam czy coś zakończyło się dla nas sukcesem czy ponieśliśmy porażkę. Jednak z perspektywy całego życia nie zawsze łatwo i szybko umiemy wybrać na co postawić. A jak na pytanie „Czym jest sukces życiowy?” odpowiadają ankietowani?

Najwięcej respondentów skupia się na rodzinie. Wielu z nich stawia dodatkowo na pracę i bezpieczeństwo materialne. 10% ankietowanych odpowiedziało, że najważniejsze jest dla nich zdrowie. Podobna ilość osób nie potrafiła skonkretyzować, czym tak naprawdę jest dla nich życiowy sukces (Sukces życiowy i jego determinanty, cbos.pl):

1. Dobra rodzina (29%)

2. Praca + warunki materialne + rodzina (18%)

3. Dobre zdrowie (10%)

4. Trudno powiedzieć (9%)

5. Radość + szczęście + spełnienie marzeń (8%)

6. Dobre warunki materialne (7%)

7. Dobra praca (7%)

8. Zdrowie + praca + rodzina (6%)

9. Osiągnięcie celów (5%)

10. Dobra praca + warunki materialne (4%)

11. Całe udane życie (3%)

12. Bogate życie wewnętrzne + samorealizacja (2%)

13. Dobre wykształcenie (2%)

14. Inne (2%)

15. Wysoki status + awans społeczny (1%)

16. Godność + niezależność (1%)

17. Bycie dobrym, pomocnym, uczciwym, użytecznym (1%)

Jak widać, respondenci powyższych badań kojarzą sukces z bardzo ogólnymi terminami. Jeśli potrzebujesz konkretniejszych danych, stwórz ankiety w naszym serwisie Esplorado.pl. Możesz zapytać o zdanie swoich podwładnych albo podopiecznych. Uzyskane wyniki na pewno przydadzą Ci się w ustalaniu planu pracy czy zajęć. Może zainspirują Cię do większych zmian lub pozwolą na kosmetyczne, ale istotne modyfikacje?

Nasza aplikacja przyda się na pewno w pracy trenera. Dowiedz się, co mają na myśli Twoi klienci, marzący o „udanym życiu”. Możesz zaproponować im skonstruowaną przez siebie ankietę, która pozwoli Ci stworzyć plan działania dla każdego z nich. Na Esplorado.pl znajdziesz wszystko w jednym miejscu – od intuicyjnego systemu tworzenia ankiet po estetyczną prezentację uzyskanych wyników. 

Kwestionariusze wypełniane przez ankieterów - kiedy się na nie decydować?

Alternatywną metodą zbierania danych w badaniach sondażowych jest wywiad. Zamiast rozsyłać kwestionariusze, badacze wysyłają ankieterów, którzy zadają pytania ustnie, a następnie zapisują odpowiedzi respondentów. Wywiady mogą mieć formę osobistego spotkania, jak i pytań zadawanych w formie rozmowy telefonicznej.

Ważną zaletą tego typu badań jest wyższy odsetek odpowiedzi w porównaniu z kwestionariuszami rozsyłanymi drogą pocztową. Właściwe zaplanowane i przeprowadzone badanie powinno uzyskać efektywność na poziomie co najmniej 80-85% założonej pierwotnie prób. Osobiste przeprowadzenie badań pozwala także na odnotowanie przez ankietera różnych parametrów, które mogą mieć znaczenie dla badania, a o które zapytać w kwestionariuszu nie zawsze wypada - na przykład o rasę, charakter mieszkania, stopień znajomości języka, w jakim odbywa się badanie itd.

Ankieter przeprowadzający badanie musi też spełnić kilka warunków. Po pierwsze, musi on dogłębnie znać kwestionariusz, a także, w razie wątpliwości osoby ankietowanej, umieć określić sposób interpretacji pytania. Należy również trzymać się dokładnego brzmienia pytań, nawet nieznaczne jego przeformułowanie może doprowadzić do wypaczenia odpowiedzi. W przypadku pytań otwartych odpowiedzi muszą być zapisywane dokładnie w taki sposób, w jaki zostały udzielone przez respondentów. 

Ankieter nie może ich streszczać, parafrazować ani poprawiać ewentualnych błędów językowych popełnionych przez rozmówcę. W przypadkach, gdy nasi respondenci udzielają odpowiedzi nieadekwatnych lub niekompletnych przydatne może być dopytywanie – a więc prośba ankietera o dokładniejsze wyjaśnienie. Szczególne znaczenie ma to w pytaniach otwartych, kiedy udzielona odpowiedź jest zbyt krótka - na przykład na pytanie o warunki podróżowania komunikacją miejską uzyskalibyśmy jedynie odpowiedź „fatalne”.

Kwestionariusze do samodzielnego wypełniania - czy to dobry wybór?

Do tej pory omówiliśmy, w jaki sposób zadawać pytania i dobierać respondentów do naszych badań. Tym razem zajmiemy się kwestionariuszami do samodzielnego wypełniania.

Najczęstszą formą badań za pomocą tego typu kwestionariusza jest ankieta pocztowa. Niekiedy formularze rozdawane są również respondentom zgromadzonym w tym samym miejscu i czasie - na przykład uczniów czy studentów zebranych w sali lub pasażerów w pociągu.

Ankiety rozsyłane po domach mogą być odbierane osobiście przez ankieterów, może również zajść sytuacja odwrotna – po rozdaniu przez ankietera osoby badane zostaną poproszone o wypełnienie kwestionariuszy i ich odesłanie. Badania, w których ankieter bierze udział w rozdaniu i / lub odbiorze kwestionariuszy charakteryzują się większą zwrotnością. Jeżeli jednak decydujemy się na rozesłanie kwestionariuszy pocztą, musimy dołączyć do nich także list wyjaśniający i kopertę zwrotną ze znaczkiem.

Oczekując na zwrot kwestionariuszy badacz może rozpocząć odnotowywanie zmiennego poziomu zwrotów wśród respondentów.  Im dłużej potencjalny respondent zwleka z odpowiedzią, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że w ogóle odpowie. Pewnym rozwiązaniem jest wysyłanie listów przypominających, najlepiej wraz z nowym kwestionariuszem, na wypadek zagubienia wcześniej przesłanego. Najlepszy czas na wysłanie przypomnienia to około dwa-trzy tygodnie od wysłania poprzedniego kwestionariusza.

Należy mieć na uwadze, że stuprocentowy poziom zwrotów praktycznie nie istnieje. Jednak im jest on większy, tym prawdopodobieństwo znaczących obciążeń w próbie jest mniejsze (i na odwrót). Za wystarczającą jest uważana zwrotność na poziomie 50%.

Czym jest analiza wtórna?

Jednym ze sposobów prowadzenia obserwacji są badania sondażowe, które obejmują następujące etapy: 1) budowę kwestionariusza, 2) dobór próby, 3) zbieranie danych poprzez wywiady lub kwestionariusze przeznaczone do samodzielnego wypełniania. Przeprowadzenie badań od momentu sporządzenia kwestionariusza do ukończenia analizy pozyskanych danych może zająć kilka miesięcy a nawet rok. Można jednak przyspieszyć nasze badania, sięgając po tak zwaną analizę wtórną.

Analiza wtórna to taka forma badań, w której dane zebrane i przetworzone przez jednego badacza są archiwizowane, by mogły być ponownie przeanalizowane przez innego, w zupełnie odmiennym celu. Dlatego też tworzone są specjalne bazy danych (na przykład na stronach internetowych ośrodków przeprowadzających takie badania) zawierające zgromadzone dane, by można je później wykorzystywać do kolejnych analiz. Dostęp do niektórych baz danych (na przykład prowadzonych przez ośrodki amerykańskie) może się wiązać z płatną subskrypcją.

Zaletą wtórnej analizy jest z pewnością niższy koszt (nawet z uwzględnieniem ewentualnego płatnego dostępu do danych), a także szybkość ich przeprowadzenia. Minusem może być z kolei niepełne dopasowanie celów badawczych naszych poprzedników do naszych celów. Badacz musi więc rozstrzygnąć, na ile wcześniej zadane pytanie będzie stanowić pomiar zmiennej, którą sam chce analizować.

Szczypta statystyki: O motyla noga!

Bez względu na to czy przyznajecie się do przeklinania czy za wszelką cenę próbujecie wulgaryzmów unikać, to okazuje się, że w przestrzeni publicznej często styka się z nimi prawie 2/3 z nas. Dlaczego właściwie to robimy?

Według Marii Rotkiel, psychologa, funkcją niecenzuralnych słów jest rozładowanie napięcia. Czasami przeklinamy, by podkreślić coś ważnego. Jednak kiedy używamy wulgaryzmów zbyt często, także do wyrażania pozytywnych emocji, wypacza się ich pierwotna funkcja (Polskie przekleństwa: słowo na "k” ma aż 47 funkcji!, polskieradio.pl)

A dlaczego przekleństw używają Twoi znajomi lub współpracownicy? Zapytaj ich sam! Z ankietami Esplorado.pl będzie to szybki, łatwy i, co chyba w tym przypadku ważne, anonimowy sposób zbadania opinii.

CBOS w sondażu Wulgaryzmy w życiu codziennym donosi, że aż 79% z nas przeklina. Większość z nich (65%) deklaruje, że przeklina wyłącznie pod wpływem emocji. Pozostali odpowiadają, że niecenzuralne słowa służą im jako silniejszy środek wyrazu. Wulgaryzmów używamy w szkole, w pracy, jak i w relacjach prywatnych, chociaż w przypadku tych ostatnich – rzadziej (24% badanych przeklina w domu „czasami”). Co ciekawe, ilość używanych wulgaryzmów na przestrzeni ostatnich lat wzrosła. Zmniejszyła się grupa ludzi w ogóle nieprzeklinających, a wśród osób w przedziale wiekowym 25-34 więcej osób przeklina z innych powodów niż rozładowanie napięcia czy poradzenie sobie ze stresem. Wzrosło też ogólnie przyzwolenie na ten rodzaj wypowiedzi.

A kim jest osoba, która przeklina najczęściej? To młody mężczyzna, wykwalifikowany robotnik lub usługodawca. Nie jest to osoba zaangażowana religijnie. Bliżej jej również do poglądów lewicowych i centrowych. Wulgaryzmów używa najczęściej w sytuacjach towarzyskich.

Zastanawiasz się jakie wulgarne słowa są teraz na czasie, a jakie wyszły już z mody? A może są to określenia, które pozostają w obiegu niezmiennie od lat? Zajrzyj na Esplorado.pl i stwórz ankietę. Wyniki mogą Cię zaskoczyć!

Mocne i słabe strony badań sondażowych

Aby określić, czy sondaż będzie właściwą metodą badawczą dla naszych celów, musimy zestawić mocne i słabe strony tego typu badania. Sondaże są szczególnie przydatne przy opisywaniu cech większej populacji. Staranny dobór próby i konstrukcji kwestionariusza pozwala na formułowanie twierdzeń dotyczących mieszkańców danego miasta czy też osób wykonujących konkretny zawód.

Wśród niewątpliwych zalet sondaży, zwłaszcza tych przeprowadzanych przy użyciu kwestionariuszy do samodzielnego wypełnienia, jest możliwość stosowania dużych prób (liczących nawet kilka tysięcy). 

Sondaże są narzędziem elastycznym, pozwalają chociażby na sporządzenie definicji operacyjnej badanego przez nas zjawiska dopiero na podstawie uzyskanych od respondentów danych (to znaczy nie ustalamy „z góry” czym dla Polaków jest demokracja, ale usiłujemy wyjaśnić ten termin na podstawie danych z przeprowadzonych badań). 

Mocną stroną badań sondażowych jest również ich standaryzacja, pozwalająca na łatwiejsze opracowanie i porównywanie wyników. Konsekwencją standaryzacji i starannego formułowania pytań będzie też rzetelność przeprowadzonej obserwacji.

Do słabych stron badań sondażowych z pewnością należy częste oderwanie od kontekstu życia społecznego. Rzadko zdarza się, aby badacze sondażowi mieli wyczucie całościowej sytuacji życiowej, w której funkcjonują respondenci (w odróżnieniu od, na przykład, obserwacji uczestniczącej). 

Należy również mieć na uwadze, że przedmiot badań może nie nadawać się do pomiaru za pomocą kwestionariusza. Sam fakt badania może również mieć wpływ na udzielenie przez respondenta odpowiedzi. Przed badaniem może on nie zaprzątać sobie głowy myślą, czy minister powinien zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej, natomiast może sobie wyrobić opinię na ten temat w wyniku przeprowadzonego badania.