Kojarzy nam się z mapą, zadaniami matematycznymi i punktowaniem od 1 do 10. Skala. Każdy początkujący badacz powinien zapoznać się z jej podstawowymi rodzajami i nauczyć się prawidłowo konstruować pytania skalowane. Dzięki zastosowaniu skali możliwa jest ocena intensywności cechy badanego zjawiska. W dzisiejszym artykule omówimy kilka podstawowych typów skali, stosowanych często w badaniach ankietowych.
Skala dystansu społecznego Bogardusa
Czy zgodziłbyś się, aby Romowie mieszkali w twoim kraju?
Czy zgodziłbyś się, aby Romowie mieszkali w twojej miejscowości?
Czy zgodziłbyś się, aby Romowie mieszkali w twojej dzielnicy?
Czy zgodziłbyś się, aby Romowie byli twoimi sąsiadami?
Czy zgodziłbyś się, aby twoje dziecko poślubiło Roma?
Jak to działa? Skala ta została stworzona przez amerykańskiego socjologa Emory'ego Bogardusa do pomiaru w jakim stopniu ludzie są skłonni do utrzymywania – zróżnicowanych co do stopnia bliskości – stosunków społecznych z innymi grupami społecznymi. Składa się z kilku pytań wskazujących różny stopień intensywności określonej zmiennej. Im wcześniej respondent udzieli odpowiedzi negatywnej, tym w większym stopniu można mówić o istniejącym uprzedzeniu i dystansie społecznym.
Co ważne, skala ta opiera się na założeniu, iż osoba, która akceptuje pewien stopień integracji, będzie też potencjalnie skłonna zaakceptować wszystkie możliwości poprzedzające go na liście, czyli i mniejszej intensywności. Zatem jeżeli zgadzasz się, aby Romowie mieszkali w Twojej miejscowości, akceptujesz też, iż mieszkają w Twoim kraju.
Co ważne, skala ta opiera się na założeniu, iż osoba, która akceptuje pewien stopień integracji, będzie też potencjalnie skłonna zaakceptować wszystkie możliwości poprzedzające go na liście, czyli i mniejszej intensywności. Zatem jeżeli zgadzasz się, aby Romowie mieszkali w Twojej miejscowości, akceptujesz też, iż mieszkają w Twoim kraju.
Skala Likerta
Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, iż badania rynku są kluczowym elementem w procesie tworzenia strategii marketingowej?
a. zdecydowanie nie zgadzam się,
b. raczej się nie zgadzam,
c. nie mam zdania,
d. raczej się zgadzam,
e. zdecydowanie się zgadzam
Jak to działa? Współcześnie skalą Likerta nazywa się jest określony format odpowiedzi w pytaniu zamkniętym, opracowany w 1932 roku przez amerykańskiego badacza społecznego Rensisa Likerta. Jest to obecnie najbardziej popularny układ odpowiedzi w pytaniach kwestionariuszowych, który pozwala uzyskać informację dotyczącą stopnia akceptacji respondenta dla danego elementu badanej rzeczywistości.
Ankietowanemu przedstawiana zostaje lista twierdzeń dotyczących ocenianego produktu, usługi lub innego zjawiska, a jego odpowiedzi mierzone są na dwubiegunowej, zazwyczaj pięciopunktowej skali. Poszczególnym odpowiedziom mogą być przypisywane wartości numeryczne od 1 do 5.
Pierwotnie pod terminem "skala Likerta" kryło się co innego. Zamysł amerykańskiego badacza był nieco bardziej skomplikowany. Szerzej pisze o tym Earl Babbie w książce Badania społeczne w praktyce. Jeśli jesteś zainteresowany, zachęcamy Cię do lektury.
Skala Guttmana
Czy zgadasz się, żeby cudzoziemcy mieszkający w Polsce przez dłuższy okres czasu mieli prawo do otrzymania obywatelstwa polskiego i wszystkich praw
Czy zgadasz się, żeby cudzoziemcy mieszkający w Polsce przez dłuższy okres czasu mieli prawo do karty stałego pobytu
Czy zgadasz się, żeby cudzoziemcy mieszkający w Polsce przez dłuższy okres czasu mieli prawo do kupna ziemi lub nieruchomości
Czy zgadasz się, żeby cudzoziemcy mieszkający w Polsce przez dłuższy okres czasu mieli prawo do założenia własnej firmy
Czy zgadasz się, żeby cudzoziemcy mieszkający w Polsce przez dłuższy okres czasu mieli prawo do pozwolenia na pracę najemną
Czy zgadasz się, żeby cudzoziemcy mieszkający w Polsce przez dłuższy okres czasu mieli prawo do pozwolenia na naukę
Czy zgadasz się, żeby cudzoziemcy mieszkający w Polsce przez dłuższy okres czasu mieli prawo do przedłużenia wizy pobytowej.
Jak to działa? Twórcą skali jest izraelski socjolog amerykańskiego pochodzenia Louis Guttman. Składa się ona z szeregu hierarchicznie uporządkowanych pytań, dotyczących tego samego zagadnienia i jest wykorzystywana do badania postaw wobec zjawisk budzących kontrowersje społeczne.
W przypadku skali Guttmana dobieramy i szeregujemy pytania w taki sposób, aby kolejno coraz mocniej wpływały na badaną cechę. Zakładamy przy tym, że jeśli respondent odpowiedział twierdząco na pytanie wysoko położone na skali, to powinien także odpowiedzieć twierdząco na poprzedzające je pytania. Generalnie im wcześniej respondent zaczyna odpowiadać twierdząco na jakieś stwierdzenie, tym większa jest jego akceptacja ocenianych postaw, zachowań i zjawisk.
Tekst powstał w oparciu o "Biblię" wszystkich badaczy opinii - Badania społeczne w praktyce Earla Babbiego. Wykorzystania różnego typu skal w badaniach ankietowych to niezwykle szeroki problem, zajmiemy się nim zatem raz jeszcze w jednym z kolejnym postów.
