Badania sondażowe mogą zostać
wykorzystane do celów wyjaśniających, sondażowych i eksploracyjnych. Są one
chyba najlepszą metodą dostępną dla badaczy, którzy chcą zbierać oryginalne
dane w celu opisywania populacji zbyt dużej, by można ją było obserwować
bezpośrednio.
W wyniku starannego doboru losowego otrzymujemy grupę
respondentów, co do których możemy zakładać, że ich cechy odzwierciedlają cechy
szerszej populacji. Przy pomocy sondaży badać można chociażby postawy i poglądy
danej populacji. Przykładem mogą tu być badania prowadzone przez takie ośrodki
jak OBOP czy CBOS.
Badanie sondażowe zakłada użycie
kwestionariusza, tzn. narzędzia, które zostało zaprojektowane do zbierania
informacji. Zatrzymamy się teraz na chwilę na zawartych w nim pytaniach - w
jaki sposób należy je konstruować i zadawać, aby osiągnąć założony cel.
Kwestionariusz może zawierać
zarówno pytania jak i stwierdzenia - te drugie wykorzystuje się, aby sprawdzić,
w jakim stopniu respondenci podzielają jakiś punkt widzenia lub postawę. Zadaje
się wówczas respondentom pytanie, czy zgadzają się z danym stwierdzeniem, czy
też nie. Można tutaj wykorzystać skalę Likerta – a więc swojego rodzaju stopnia
intensyfikacji odpowiedzi, od „zdecydowanie się zgadzam” poprzez „zgadzam się”,
„nie zgadzam się”, aż do „zdecydowanie się nie zgadzam”.
W jednym kwestionariuszu mogą być
używane zarówno pytania jak i stwierdzenia - użycie obu form zwiększa
elastyczność formułowania pytań.